حفاظت در برابر تماس مستقیم

ایننوع حفاظت شامل جدا کردن وسیلۀ برقی توسط جعبۀ محافظتی و حصار، عایق بندی تمامی بخش های قابل دسترس آن و حفاظت از طریق سیستم ایمنی، به وسیلۀ محدود سازیولتاژ آن تا مقدار مجاز برای انسان (حدود 50 ولت) می باشد.

همچنینکابل ها و سیم های رو کار با توکار باید طوری محافظت شوند که ضربات مکانیکینتوانند آسیبی به آنها وارد کنند. سیم کشی روکار در معرض دید است و از ضرباتمکانیکی غیر عمدی مصون می باشد. در صورتی که سیم کشی توکار در معرض دید نیست و بهسهولت می توان در موقع کوبیدن میخ برای نصب یک تابلو، سیم یا کابل را معیوب کرد کهممکن است با خطرات جانی نیز همراه باشد.

به این دلیل اغلب مقررات ایمنی در برقرسانی مقرر می دارد که کابل ها و سیم های بدون کلاف، توکار نصب شوند و با نصب درلوله حفاظت شوند.

حفاظت در برابر تماس غیر مستقیم

در بسیاریاز کشورها برای تجهیزات با ولتاژ متناوب حداکثر 50 ولت، به جز بعضی از وسایل ماننددستگاه های جوشکاری ولتاژ پایین، هیچ گونه حفاظتی انجام نمی شود. اما برایولتاژهای بالاتر از 50 ولت، روش های متداولی جهت حفاظت در برابر تماس غیر مستقیمانجام می شود که عبارتند از:

الف- حفاظت از طریق عایق نمودن و جداسازی وسیلهاز دسترس افراد

ب- حفاظت با استفاده از کلید حفاظت ولتاژ (FU) وقطع مدار در ولتاژ تماس بیش از حد در مدت زمان حداکثر 0.2  ثانیه

در این حالت میزان مقاومت زمین کمکی، با توجه بهولتاژ تماس به دست می آید.

ج- سیستم حفاظت با کلید حفاظت جریان (FI) وقطع مدار در حداکثر حریان خطای نامی سوئیچ در مدت زمان حداکثر 0.2 ثانیه (که مناسبترین روش برای شبکه های زمین شده است).

د- حفاظت از طریق اتصال بدنه دستگاه به الکترودزمین. این روش در دو حالت شبکۀ با نول زمین شده به طور مستقیم و شبکۀ با نولزمین شده به طور غیر مستقیم انجام می شود. این روش از نظر اقتصادی زمانی استفادهمی شود که در شبکۀ، مصرف کننده های کوچک وجود داشته باشند و امکان زمین کردن بهخوبی مهیا باشد.

هـ – حفاظت دستگاه ها از همبندی: وجود اختلافپتانسیل الکتریکی بین بدنه ی تجهیزات و زمین، موجب برق گرفتگی اشخاص می شود. لذابه منظور هم پتانسیل سازی تأسیسات فلزی ساختمان با اتصال زمین، در هر ساختمان بایدیک هادی، تمامی قسمت های فلزی غیر برقدار تجهیزات را از نظر الکتریکی به هادی حفاظتی(ارت) و نول متصل نماید که به این عمل، همبندی گفته می شود. برخی از این قسمت هاعبارتند از: لوله های اصلی فلزی آب، لوله های اصلی گاز، لوله های قائم (رایزرهای)تأسیسات، قسمت های اصلی فلزی ساختمان های (از قبیل: اسکلت فلزی و آرماتورهای بتنمسلح) و الکترودهای اصلی و فرعی اتصال زمین.

درمواردی که نسبت به کارایی وسائل قطع خودکار مدار (مانند فیوز و کلید اتوماتیک) درهنگام بروز اتصالی بین فاز و نول (یا فاز با بدنه) اطمینان کافی وجود ندارد. بایداز همبندی اضافی برای هم ولتاژ کردن استفاده شود. این گونه همبندی ها، باید تمامی قسمت های هادی یا فلزی را که به طور همزمان در دسترس قرار دارد، در بر گیرد که میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

• قسمت های هادی بیگانه (از هر نوع)
• قسمت های اصلی فلزی ساختمان ها
• بدنۀ هادی دستگاه ها و لوازمی که به صورت ثابتنصب شده اند.
• هادی های حفاظتی تمامی وسائل و دستگاه های نصبثابت و هادی های حفاظتی پریزها

در پروژۀ برج میلاد در تهران، به دلیل ارتفاعزیاد و کاربرد خاص آن (مخابرات)، از اتصال زمین برقگیر و همبندی بصورت همزماناستفاده شده است. قسمت های مختلف این شبکه عبارتند از:

• توری سیمی که در پایین ترین سطح فونداسیون که درفواصل 4 متری از یکدیگر قرار گرفته اند و محل تقاطع آنها به وسیله ی جوش احتراقی،به صورت کاملاً صلب ایجاد شده است.
• 32 عدد میله ی اتصال زمین در نقاط انتهایی توریسیمی که به زمین متصل شده است.
• در 16 نقطه از محل تقاطع سیم ها (رئوس مربع های 4در 4 متر) سیم مسی بدون روکش با سطح مقطع 120 میلی متر مربع به سمت بالا کشیده شدهاست که در طول مسیر در فواصل معین با آرماتورها جوش احتراقی شده اند. تعداد 8 رشتهاز این سیم ها برای سیستم اتصال ساختمان پایه ی برجی (لابی) استفاده شده است.همچنین 8 رشتۀ دیگر به سمت بالای برج برای میلۀ اصلی، ساختمان رأس و دکل آنتندر نظر گرفته شده و برای مصارف اتصال زمین، همبندی و نیز هدایت جریان الکتریکیصاعقه به سمت زمین مورد استفاده قرار گرفته است.

• فنی
  کد فنی	A9R75240
  نام اختصاری	Acti 9 iID K
  تعداد پل	2 پل
  جریان نامی پیوسته (آمپر)	40 آمپر
  جریان نشتی(آمپر)	300mA