روش نصب کنتاکتور

در نمایِ بیرونی این دستگاه فقط تعدادی پیچ می بینید که محل اتصال سیم های برق هستند. ولی در داخل این دستگاه قطعاتی به شرح زیر قرار گرفته است که برای آشنایی با روش نصب کنتاکتور ابتدا باید با این اجزای داخلی و نحوه عملکرد آنها آشنا شوید.

1. بوبین -بوبین یک سیم پیچ است که وقتی به آن برق وصل می‌کنیم، حالت آهنربایی پیدا می کند-.
2. هسته ثابت فلزی
3. هسته متحرک فلزی
4. فنر بازگشت هسته متحرک
5. سه تیغه به نام تیغه های قدرت که در حالت عادی باز هستند.
6. تیغه کمکی NO -که در حالت عادی باز است و تیغه کمکی NC -که در حالت عادی بسته است. البته خیلی از کنتاکتورها تیغه کمکی NO و NC ندارند و باید بصورت یک قطعه جداگانه آنها را از بازار تهیه کنید و روی کنتاکتور سوار کنید. تصویر یک تیغه کمکی با ۲ تیغه NO و ۲ تیغه NC را در زیر مشاهده می کنید. در پشت این قطعه یک گیره کوچک وجود دارد که از طریق آن براحتی به جلوی کنتاکتور می‌چسبد.

عملکرد کنتاکتور به این صورت است که یک بوبین در داخل آن قرار گرفته و وقتی ما یک جریان ضعیف را به این بوبین وصل می کنیم، این قطعه حالت آهنربایی پیدا کرده و یک هسته متحرک فلزی را به سمت خود جذب می کنند و حرکت این هسته متحرک به سمت بوبین باعث برخورد یکسری کنتاکت های فلزی در داخل کنتاکتور می شود.

کنتاکتور ۳ فاز :

ابتدا به آموزش کنتاکتور ۳ فاز می پردازیم. زیرا بیشترین استفاده را در بازار دارد و به راحتی پیدا می شود. برای چند ثانیه به تصویر متحرک زیر نگاه کنید. با توجه به این تصویر مراحلی را که در داخل کنتاکتور ۳ فاز اتفاق می افتد بررسی می کنیم.

1. در مرحله اول، یک کلید یک پل جریان سیم فاز را به سمت بوبین برقرار می‌کند.
2. با این عمل، بوبین حالت آهنربایی پیدا کرده و یک هسته فلزی متحرک را به سمت خود جذب می کند.
3. با حرکت هسته متحرک به سمت بوبین، یکسری کنتاکت -تیغه- فلزی با هم تماس پیدا می کنند که تیغه های قدرت و تیغه های NO از این دسته اند. البته با این عمل یکسری کنتاکت های فلزی هم هستند که تماس خود را از دست می دهند که به آنها تیغه های NC می گوییم.
4. و در نهایت با تماس تیغه های قدرت -۳ عدد تیغه سمت چپ را تیغه های قدرت می گویند- برق ۳ فاز به موتور میرسد و موتور شروع به چرخش می کند. و تا زمانی که کلید یک پل وصل است و برق به بوبین میرسد، موتور میچرخد.

جریانهاي نامي كنتاكتور

 در هر کنتاکتور، جریانهاي نامی مختلفی تعریف می شود. این جریانها عبارتند از

جریان دائمی: این جریان با I_th2 نشان داده می شود و جریانی است که در شرایط کار عادی، در زمانی نا محدود و بدون قطع شدن از کنتاکتها عبور نموده، حرارت غیر مجاز تولید نکند و لزومی به تعمیر و سرویس کنتاکتور نیز احساس نشود.

جریان هفتگی: این جریان با I_th1  نشان داده می شنود و جریانی است که در شرایط نرمال و با هفته ای یکبار اتصال از کنتاکتها عبور کرده و تغییری در خصوصیات کنتاکتور به وجود نیاورد.

جریان شیفتی (هشت ساعتی) : این جریان با I_th  نشان داده می شود و جریانی است که در شرایط کار نرمال و با یکبار اتصال در هر هشت ساعت (یک شیفت کاری) از کنتاکتها می گذرد و تغییری در خصوصیات کنتاکتور به وجو نیاورد.

جریان کار نامی: این جریان با I_e نشان داده می شود و جریانی است که شرط استفاده از کنتاکتور را در رابطه با نوع و مقدار ولتاژ بار بیان می کند. مثلاً اگر این جریان به طور دائم از کنتاکتور عبور نماید. مقدار I_e برابر با I_th خواهد بود. ( I_e=I_th )

جریان اتصال کوتاه: مقدار ماکزیمم جریان در لحظة اتصال کوتاه که ممکن است باعث آسیب در کنتاکتور شود به جریان اتصال کوتاه ضربه ای معروف است. (I_s) همچنین مقدار مؤثر جریان اتصال کوتاه که کلید برای مدت یک ثانیه قادر به تحمل آن است، جریان یک ثانیه ای یا جریان نامی زمان کم نامیده می شود و با I_th (I_s) مشخص می گردد.

ولتاژ های نامي

كنتاكتور ولتاژهاي نامی تعریف براي هر کنتاکتور عبارتند از

ولتاژ کار نامی: این ولتاژ که با  U_e نشان داده می شود مربوط به کنتاکتها بوده و مقدار ولتاژي است که کنتاکتها با جریان نامی I_e در آن به کار گرفته می شوند. این ولتاژ، توانایی قطع و وصل، نوع و محل استفادة کنتاکتور را مشخص می کند

ولتاژ عایقی نامی: این ولتاژ که با U_i نشان داده می شود، ولتاژي است که استحکام عایقی بین کنتاکتها را نشان می دهد.

ولتاژهای نامی تغذیه بوبین: این ولتاژ که با U_e نشان داده می شود ولتاژي است که باید به بوبین کنتاکتور اتصال یابد تا کنتاکتور عملکرد داشته باشد.

نکته 2 : ولتاژ کنتاکتورهاي صنعتی از 220 ولت تا 660 ولت و کنتاکتهاي اصلی آنها براي جریان 9 A تا 2750A  (مجهز به رادیاتورهاي خفه کننده جرقه در موقع قطع و وصل) ساخته می شوند.

نکته 3 : ولتاژ تغذیه بوبین کنتاکتورها متفاوت بوده و از 24 تا 380 ولت ساخته می شوند. در اکثر کشورهاي صنعتی براي حفاظت بیشتر، تغذیه بوبین کنتاکتورها را زیر ولتاژ حفاظت شده (65 ولت) انتخاب می کنند و یا براي تغذیۀ مدار فرمان از ترانسفورماتور جدا کننده استفاده می کنند.